De witte stok is het basishulpmiddel om een persoon met een visuele handicap te helpen om zich zelfstandig en veilig te verplaatsen.
Doordat hij je een schat aan informatie geeft, zoals richtingsveranderingen, hellingen, obstakels, gaten, trappen... stelt hij je in staat om je directe omgeving goed te verkennen. Je kan er ook afstanden mee inschatten, de structuur van de ondergrond voelen en jezelf zichtbaar maken voor anderen.
Hoewel de witte stok vaak geassocieerd wordt met volledige blindheid, is het ook een heel nuttig hulpmiddel voor een groot aantal zwaar slechtziende personen.
Er bestaan meerdere soorten, die in volgende drie grote categorieën onderverdeeld kunnen worden:
De identificatiestok maakt duidelijk aan de omgeving dat de persoon in kwestie een visuele handicap heeft, waardoor autobestuurders, fietsers en voetgangers meer aandacht kunnen schenken aan de persoon. De gebruiker kan hiermee ook de grond steekproefsgewijs controleren op eventuele onregelmatigheden in het reliëf (gat, hobbel, textuur, rand, etc.) of in de hoogte (bijvoorbeeld treden).
De steunstok dient om het evenwicht te bewaren en is te verkrijgen als gewone stok, kruk, vierpoot of rollator. Door de witte kleur kan hij ook dienen voor identificatie.
De mobiliteitsstok is langer dan de voorgaande, en zorgt ervoor dat de gebruiker een ruimte kan verkennen door voor zich te ‘rollen’ of te ‘tikken’ en zo herkenningspunten en obstakels op te sporen via het gehoor en de tastzin. Zijn lengte is zo berekend dat de gebruiker voldoende reactietijd heeft. Om de technieken van deze stok aan te leren, zijn er echter wel mobiliteitslessen nodig die bij de Brailleliga worden gegeven. Eens men de techniek goed onder de knie heeft, kan het een echt verlengstuk worden en de persoon helpen om aanzienlijk te groeien in zijn vaardigheden en veiligheid om zich te verplaatsen. Daarnaast kunnen begeleiders van de Brailleliga personen helpen bij het vinden van oriëntatiepunten en zoeken ze samen mee naar de meest geschikte en veilige routes voor de dagelijkse verplaatsingen.
De toekenningsvoorwaarden voor de witte stok werden bij wet vastgelegd. De gebruiker moet een visuele handicap aantonen van ten minste 60%, volgens de Officiële Belgische Schaal ter bepaling van de graad van invaliditeit (OBSI). Indien je niet aan deze voorwaarde voldoet, maar wel een witte stok kan gebruiken, kan een oogarts die erkend is inzake revalidatie een afwijking op de voorwaarde voorzien.
Voor sommige mensen kan een blindengeleidehond een goede aanvulling zijn op een witte stok. Niet alleen zorgt die voor fantastisch gezelschap, hij verhoogt ook de mobiliteitsvaardigheden en het zelfvertrouwen van personen met een visuele handicap. Het baasje en de hond moeten opgeleid worden.
Bovenop de ‘klassieke’ mobiliteitsstok en de blindengeleidehond, bieden ook technologische evoluties nieuwe perspectieven voor verplaatsingen van personen met een visuele handicap: gps, apps, digitale detectietoestellen om te helpen obstakels op de weg te herkennen of om de richting aan te geven, etc. De therapeuten van de Brailleliga volgen deze innovaties op de voet, om advies te kunnen geven over hoe die ingezet kunnen worden (al dan niet) in combinatie met klassieke hulpmiddelen.
Je kan verschillende witte stokken terugvinden in de catalogus van de BrailleShop.
Op weg naar meer zelfstandigheid moeten blinde en slechtziende personen leren zich zelfstandig te verplaatsen om hun dagelijkse activiteiten uit te voeren.
Een blindengeleidehond kan een extra aanvulling zijn op de witte stok en kan de persoon meer zelfzekerheid geven.
Om het leven van blinde en slechtziende personen aangenamer te maken en hen te helpen om zoveel mogelijk zelfstandig te blijven of opnieuw te worden, bestaan er veel verschillende soorten technische hulpmiddelen, aangepast aan blindheid en slechtziendheid.
De Brailleliga biedt een ruime keuze aan eenvoudige hulpmiddelen voor personen met een visuele handicap die je kan aankopen in de BrailleShop, in onze hoofdzetel in Brussel.