Een inclusief museumbezoek

Een cultureel uitstapje naar het museum: een waar genot voor de ene, geen must voor de andere… maar vast staat dat blinde en slechtziende personen een tentoonstelling ten volle moeten kunnen bezoeken, als ze dat willen. We nemen jullie mee op inclusief museumbezoek bij museum M Leuven.

Charlotte Van Peer is medewerker bij de dienst publieksbemiddeling bij M.

Charlotte, waarom is toegankelijkheid zo belangrijk voor jullie?

Toegankelijkheid wordt vaak gekoppeld aan mensen met een beperking, maar gaat eigenlijk vooral over een zo breed mogelijk publiek een zo fijn mogelijk museumbezoek bezorgen. Dat gaat niet enkel over de inhoud van de tentoonstellingen, het is een totaalbeleving: van het onthaal, tot het gebruik van de toiletten, over het vinden van de weg tot de muurteksten in de zalen. Pas dan kan je de kunstwerken echt laten binnenkomen. Waarom de visuele handicap? Na onderzoek via focusgroepen hebben we er in 2022 voor gekozen om onze werking voor deze doelgroep op een kwalitatieve en duurzame manier uit te bouwen. Veel van de noden van blinde en slechtziende bezoekers zijn gewoon ook zaken waar het brede publiek baat bij heeft: duidelijkheid, structuur, auditieve beschrijving, leesbaarheid, heldere aanwijzingen en bewegwijzering, belichting, tijd nemen voor een bezoek… we willen hier enkele jaren op inzetten om dan te evalueren hoe we dit eventueel naar andere doelgroepen kunnen uitbreiden. Maar we weten ook dat we onmogelijk voor iedereen goed kunnen doen. Sommige aanpassingen voor de ene doelgroep, betekenen een nadeel voor een andere. Als je bv. focust op zo weinig mogelijk kleur en geen geluid om prikkels te vermijden voor personen met autismespectrumstoornis… tja, dat zijn nu eenmaal belangrijke elementen voor blinde en slechtziende personen. Gelukkig kunnen we voor advies terecht bij organisaties als de Brailleliga. Zo is er in M een opleiding geweest met Flore, een van jullie ergotherapeuten, en ik kan ook bij haar terecht met al mijn vragen die zij dan aftoetst bij haar cliënten. Het is een hele fijne samenwerking die ervoor zorgt dat ik de vinger aan de pols houd.

Hoe ziet een toegankelijk museum eruit?

We organiseren specifieke rondleidingen op maat van blinde en slechtziende personen. Die zijn niet enkel op het verbale gefocust, maar ook aangevuld met relevante zintuiglijke ervaringen, zoals voelplaten van kunstwerken en voelobjecten. Daarvoor hebben we een zwelprinter aangekocht. En een groot deel van onze werken kan ook – speciaal voor deze doelgroep – aangeraakt worden. We investeerden ook in de opleiding van medewerkers, en dan vooral de gidsen en mensen met een onthaalfunctie. Maar ook onze scenografen denken aan toegankelijkheid bij het uittekenen en opbouwen van de tentoonstellingen. Onze bezoekers kunnen gratis gebruik maken van de audiogids. Sinds kort krijgen mensen de keuze om ofwel de gewone audio te beluisteren (met informatie en analyse van een kunstwerk) ofwel de audiodescriptie (hoe de ruimte eruit ziet, wat is de sfeer, het aantal kunstwerken dat er aanwezig is…).

Daarnaast bieden we ook een gratis begeleiding aan door vrijwilligers. Die kunnen helpen om bezoekers van het station of een bushalte in de buurt tot bij het museum te brengen en terug. Zo proberen we de mobiliteitsdrempel lager te maken voor mensen die ons museum graag individueel willen bezoeken. Ze kunnen ook assisteren bij aankomst: helpen om spullen in lockers op te bergen, aanwijzen waar er toiletten zijn, de route van het museum uitleggen, ticket aankopen… alles om mensen eigenlijk vlot op te starten.