Het juiste materiaal in de klas

Kinderen spenderen een groot deel van hun leven op school. Ook gedurende die belangrijke schoolcarrière staat de Brailleliga voortdurend aan de zijde van blinde en slechtziende kinderen. We spraken ergotherapeute Margerie Fouarge voor een introductie in Test- en Advies Schoolsystemen (TAS).

Wat is dat precies, TAS?

TAS is een samenwerking tussen schoolondersteuners, visuele revalidatiecentra, de Brailleliga en leveranciers van schoolsystemen. De bedoeling is om leerlingen met een visuele handicap die schoolsystemen nodig hebben in het gewoon onderwijs, die hulpmiddelen te laten testen zodat ze in de klas kunnen gebruikmaken van het juiste materiaal waar ze zich goed bij voelen en dat ook afgestemd is op hun specifieke visuele functioneren. Dat kan bijvoorbeeld gaan over bordcamera’s (vaste of mobiele systemen), eventueel gekoppeld aan beeldschermloepen of computer/iPad, of even goed optische hulpmiddelen, software en andere oplossingen om een schoolbord ‘dichterbij’ te brengen. Om een beroep te kunnen doen op TAS, moet een kind wel eerst aangemeld worden bij een visueel revalidatiecentrum.

Hoe gaan jullie te werk?

We nodigen het kind altijd uit samen met de schoolondersteuner. Die geeft ons een schets van de hele klassituatie, welke borden er worden gebruikt (krijt, smartboard, wandplaten…), of er een vaste ankerklas is, of er vakken in andere lokalen plaatsvinden, verlichting, hoe staat het kind tegenover hulpmiddelen… Daarnaast beschikken we ook over het verslag van visueel functioneren van het revalidatiecentrum. Op basis van die info gaan we kijken welke systemen we gaan uittesten in ons TAS-lokaal. Na de test geven we ons advies en maken we een verslag op voor het ministerie van Onderwijs. Het is dan aan de school om een aanvraag te doen voor de hulpmiddelen.

Hoe bepalen jullie wat het juiste hulpmiddel is?

Ons advies berust niet puur en alleen op wat een kind technisch gezien nodig heeft qua vergroting. De impact op het kind nemen we ook in rekening. Kleuters zijn bijvoorbeeld vaak enthousiast omdat er een heel nieuwe wereld voor hen opengaat via hulpmiddelen, maar bij tieners ligt dat soms anders. Niet iedereen is blij met een hulpmiddel, want ze willen bijvoorbeeld niet graag anders zijn dan de rest van hun klas. Sommigen hebben het moeilijk met de aanvaarding van de visuele handicap. We zien dan soms dat ze gaan overcompenseren, wat enorm veel concentratie en inspanning vergt van hun ogen.

Die visuele vermoeidheid kan lijden tot hoofdpijn, algemene vermoeidheid… in dat geval is een hulpmiddel toch echt wel op zijn plaats. Langs de andere kant mag je bij kleine kinderen de (sociale) impact van de grote hulpmiddelen ook niet onderschatten. Soms moet het kind helemaal achteraan gaan zitten in de klas, bijna weggestopt achter zijn schermen (omwille van aansluiting en kabels en om de medeleerlingen niet te hinderen). Maar laat je de bordcamera vallen, dan mist het kind heel veel van de leerstof, het klasgebeuren, de mimiek van de leerkracht… Kortom, er zijn verschillende factoren waarmee rekening gehouden moet worden en tot een uiteindelijk TAS-advies komen is een compromis tussen wat we vinden wat het kind nodig heeft qua vergroting, en iets waarmee het kind, de ouders en ondersteuner kunnen leven en niet te vergeten: een oplossing die haalbaar is binnen de infrastructuur van de school.