Serosa

Centrale sereuze chorioretinopathie (Serosa of CSCR) is een veel voorkomende netvliesaandoening waarvan de oorzaak nog niet gekend is. De aandoening komt het vaakst voor bij jonge mannen. Dr. Bénédicte Locht, afdelingshoofd Medische retina van het UZ Luik, geeft ons meer uitleg.

Wat is Serosa?

Het is een ziekte die het vaatvlies (chorioidea) en het netvlies aantast. Een normaal netvlies kan geen vocht vasthouden. Bij chorioretinopathie is er een abnormale passage van vocht uit het vaatvlies (de laag bloedvaten onder het netvlies aan de achterkant van het oog) door het retinale pigmentepitheel. Via deze zwakke plek in het pigmentepitheel (een afwijking in de doorlaatbaarheid van deze laag die kan worden vergeleken met een klein gaatje) gaat het vocht onder het netvlies door waar het een luchtbel veroorzaakt. Dit vocht zorgt ervoor dat de fotoreceptoren het contact met het pigmentepitheel van het netvlies verliezen. Als het zich in het midden van het netvlies bevindt, in de macula, veroorzaakt deze bel visueel ongemak. Sommige patiënten klagen over wazig of vervormd zicht of over het zien van vlekken. Iedereen zegt dat hij ‘niet meer zo goed ziet als gewoonlijk’, maar de symptomen verschillen van persoon tot persoon.

Lopen bepaalde personen meer risico?

Voor zover bekend is het geen erfelijke ziekte en komt het niet vaker voor bij blinde en slechtziende personen. De oorzaak is nog niet goed gekend. Wel weten we dat mannen een groter risico lopen. Er zijn 8 tot 9 mannelijke patiënten voor elke vrouw. Serosa komt acuut voor in de leeftijdscategorie van 20 tot 40 jaar en geneest meestal spontaan binnen maximaal 4 maanden. We spreken van een chronische vorm wanneer de luchtbel zich langer dan 6 maanden manifesteert. Dat komt vaker voor bij oudere patiënten. We stelden ook vast dat personen met veel angst of stress meer geneigd zijn om deze aandoening te ontwikkelen. Bij stress produceren de bijnieren namelijk cortisol, het stresshormoon. Wanneer deze productie te groot wordt, in het geval van intense of chronische stress, veroorzaakt dit aanvallen van CSCR. Ook een ‘externe’ toevoer van corticosteroïden, via cortisonecrèmes of medicijnen, kan de ziekte uitlokken. Niet iedereen met stress of een hoge bloeddruk ontwikkelt CSCR. Bovendien is er ook een anatomische aanleg (dikke choroïdale laag, grote choroïdale aders, hyperpermeabiliteit van de choroïdale aders) om de ziekte te ontwikkelen. Dit zijn enkele aanknopingspunten, maar het precieze ontstaan van de ziekte is nog onbekend.

Kan iemand met Serosa genezen?

Bij jonge mensen treedt 8 op de 10 keer spontane genezing op. Helaas kan de luchtbel zich bij het ouder worden, vestigen of terugkomen. Als de luchtbel te lang blijft zitten, kan hij netvliesatrofie veroorzaken, wat kan leiden tot een ongeneeslijk gezichtsverlies. Na de leeftijd van 50 jaar kan chronische CSCR worden verward met leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD). In dat geval is een differentiële diagnose nodig om de juiste behandeling te kiezen.

Bestaat er een behandeling?

Fotodynamische therapie (PDT) is tot op heden de enige effectieve behandeling. Het is een laserbehandeling in combinatie met de intraveneuze injectie van Verteporfin. Na de injectie wordt de Verteporfin gedurende 83 seconden door laserlicht geactiveerd ter hoogte van de abnormale vaatjes in het vaatvlies.

De fotodynamische therapie vermindert de dikte van het vaatvlies en vermindert het risico op herval. Dit geneesmiddel wordt slechts met mondjesmaat geproduceerd en gedistribueerd door een voorraadtekort, dat is een groot probleem.

Als we niet kunnen wachten en als het ver van de macula is, kunnen we dit lekpunt behandelen met een Argon-laser. Helaas lost dit het fundamentele probleem niet op, namelijk de dikte van het vaatvlies. In dit geval zullen er meer recidieven zijn.